Paragrafen

In deze paragraaf wordt beschreven hoe wij omgaan met risico's en hoe groot deze moet zijn om deze op te kunnen vangen. Weerstandsvermogen geeft aan of het vermogen van de gemeente Papendrecht toereikend is om financiële tegenvallers op te vangen zonder dat het beleid moet worden aangepast.

Het weerstandsvermogen bestaat uit een incidenteel en een structureel deel. Het incidentele deel is het vermogen om onverwachte incidentele tegenvallers op te vangen, het structurele deel om onverwachte tegenvallers structureel op te vangen.  

Het weerstandsvermogen wordt berekend door gecalculeerde risico's in mindering te brengen op de vrij besteedbare middelen en/of reserves en het begrotingsresultaat van het lopende jaar. Het weerstandsvermogen op termijn wordt berekend door gecalculeerde risico's in mindering te brengen op de vrij besteedbare middelen en/of reserves en het begrotingsresultaat op termijn. Het weerstandsvermogen geeft het volgende beeld:

Het structureel weerstandsvermogen is bestemd voor tegenvallers als gevolg van autonome ontwikkelingen en calamiteiten waarvoor geen budget aanwezig is. Het is toegestaan om gedurende een aantal jaren een bestemmingsreserve in te zetten. Structurele tegenvallers dienen uiteindelijk structureel uit het begrotingsresultaat te worden gefinancierd. Het structureel weerstandsvermogen van de gemeente Papendrecht is:

Toelichting:

1. Budget onvoorziene uitgaven

   Voor onvoorziene uitgaven is jaarlijks € 100.000 beschikbaar.

    

2. Onbenutte belastingcapaciteit

   Gemeenten mogen gezamenlijk de opbrengsten van de onroerende zaakbelasting (OZB) in 2018 met maximaal 3,1% verhogen. Deze macronorm is ingesteld om grote lokale lastenstijgingen te voorkomen. In 2017 is de totale OZB-omvang aangepast met 1,6% inflatie. De onbenutte belastingcapaciteit (het gat tussen de 1,6% en 3,1%) is structureel € 86.000. Om de onbenutte belastingcapaciteit van de OZB op termijn te bepalen is gebruik gemaakt van de berekeningswijze OZB-tarief van het rijk voor toelating tot artikel 12. Daarmee wordt de maximale verhoging berekend, voordat de artikel 12 status van toepassing kan worden. Op termijn is sprake van een onbenutte belastingcapaciteit van € 2.000.000. Overige belastingen zijn 100% kostendekkend.

    

3. Rente-effect aanwending van alle reserves

De gemeente Papendrecht heeft ultimo 2021 voor naar verwachting € 42 miljoen aan reserves. Het aanwenden van reserves heeft een ongunstig effect op het renteresultaat. Bij aanwending neemt de financieringsbehoefte toe en stijgen de rentelasten, dit kan leiden tot een nadeel van € 0,6 miljoen.

De stand van de reserves per 1-1-2018 is € 39,6 miljoen. Hiervan is € 30 miljoen vrij besteedbaar. Dit betreft de algemene reserve, de vrije reserve en specifieke risico reserves. Het risico wordt gecalculeerd op € 12,8 miljoen. Het incidenteel weerstandsvermogen komt uit op € 17,2 miljoen (voor de berekening zie tabel).

Risico's frictie personeel

Dit betreft het risico op deze frictiekosten bij (re)organisaties als gevolg van lokale en regionale ontwikkelingen. De gemeente is aangaande ww-verplichtingen eigen risicodrager. Daarnaast brengt de begeleiding van medewerkers van werk naar werk ook kosten met zich mee.

Risico’s grondexploitaties

De risico’s van de grondexploitaties zijn bij de jaarrekening 2017 geactualiseerd. Voor de beheersing van het risico op de grondexploitaties wordt een reserve aangehouden ter grootte van het financiële risico.

Risico's Noordoevers transformatie zone

De Risicoreserve Noordoevers wordt in lijn met besluitvorming aangehouden op het maximum risico. Hiermee zijn de risico’s bij de grondexploitatie afgedekt.

Risico's erfpachtgronden

De fabriekslocatie van Fokker aan de industrieweg wordt door de gemeente in erfpacht uitgegeven. Om het risico op waardedaling op te vangen wordt een deel van de erfpachtcanon gereserveerd.

Risico's deelnemingen

De gemeente loopt bij de deelneming en verstrekte lening aan de Fabriek Slobbengors CV en bij de verstrekte lening aan Rivas een financieringsrisico. De risico-aandelen in de rentevergoeding worden ter afdekking van dit risico gestort in de risicoreserve deelnemingen.

Risico's verbonden partijen sociaal domein

Dit betreft het risico dat de gemeente loopt op het sociaal domein. Dit betreft met name de risico's op de verbonden partijen SDD, de Soj, DG&J en Drechtwerk. Verbonden partijen hebben zelf beperkt weerstandvermogen, omdat de gemeenten als achtervang dienen.

Gemeenten zullen voor het overige deel in het lokale weerstandsvermogen middelen moeten reserveren. Voor bepaling van het gemeentelijke risico is uitgegaan van de paragraaf weerstandvermogen en risicobeheersing uit de Jaarstukken 2017 en/of de begroting 2019 van deze verbonden partijen. Deze risico's zijn vermeld in onderstaand overzicht.

Risico’s overige verbonden partijen

Dit betreft het risico dat de gemeente loopt op alle publieke verbonden partijen die niet zijn gelieerd aan het sociaal domein. Doordat gemeenten dienen als achtervang hebben verbonden partijen zelf beperkt weerstandvermogen. Gemeenten zullen voor het overige deel in het lokale weerstandsvermogen middelen moeten reserveren. Voor bepaling van het gemeentelijke risico’s is uitgegaan van de paragraaf weerstandvermogen en risicobeheersing uit de jaarstukken en begroting van deze verbonden partijen. Deze risico's zijn vermeld in onderstaand overzicht.

Risico's afgegeven gemeentegaranties

De gemeente staat voor in totaal € 70,3 miljoen garant (peildatum 1-1-2018). Hiervan heeft € 60,5 miljoen betrekking op de achtervangpositie in het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (indirecte borgstelling). Gezien de zekerheidsstructuur van dat fonds is hieraan een relatief laag risico verbonden. De directe borgstellingen (exclusief de borgstelling voor de gemeenschappelijke regelingen) is € 9,8 miljoen. Ook hier zijn voldoende zekerheden gesteld, waardoor het risico beperkt is.

Risico's overig

Dit betreft onder andere negatieve bijstelling van het gemeentefonds, schadeclaims, hogere inflatie en wijziging in (fiscale)wetgeving.

Beoordeling weerstandscapaciteit

Voor de beoordeling van de weerstandscapaciteit gaat het om een beoordeling van de relatie tussen het beschikbare weerstandsvermogen en het, aan de risico's gerelateerde, benodigde weerstandsvermogen. Voor de hoogte en samenstelling van het weerstandsvermogen zijn geen landelijke normen en richtlijnen vastgesteld. De normen voor het weerstandsvermogen worden door de raad vastgesteld. Een gangbare norm is het hanteren van een beoogde weerstandsratio (= weerstandsvermogen gedeeld door risico’s) van tussen de 1 en 1,5. Met een weerstandsratio van 2 of hoger is het weerstandsvermogen goed tot uitstekend te noemen. De gemeentelijke weerstandsratio voor algemene risico's bedraagt 2,3. De stand van de vrij besteedbare reserves is hiermee ruimt voldoende om de risico's op te vangen. In onderstaande tabel is de berekening opgenomen.

Conclusies

• Voor concrete risico’s zijn specifieke reserves benoemd en is de omvang inzichtelijk.

Het incidentele weerstandsvermogen is om eenmalige tegenvallers te financieren. Met een omvang van € 30 miljoen per 1-1-2018 en in samenhang met de huidige risico’s van € 12,8 miljoen is het weerstandsvermogen toereikend.

De kengetallen geven zicht op de financiële positie van de gemeente en bieden de mogelijkheid om gemeenten onderling te vergelijken. Daarmee dragen deze kengetallen bij aan de controlerende en kaderstellende taak van de gemeenteraad.

Netto schuldquote

Met de netto schuldquote worden de totale schulden afgezet tegen het totaal aan baten van de gemeente. In de VNG-uitgave "Houdbare Gemeentefinanciën" is aangegeven dat wanneer de schuld lager is dan de gemeentelijke jaaromzet (<100%) dit als voldoende kan worden beschouwd. Tussen de 100% en 130% is matig, meer dan 130% is onvoldoende.

Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen

Van alle leningen is € 20,5 miljoen doorgesluisd. De verstrekte leningen betreffen o.a. de leningen aan Rivas en Fokker. Hiervoor wordt een rentevergoeding ontvangen.

Solvabiliteitsratio

De solvabiliteitsratio laat zien welk deel van het bezit van de gemeente wordt bekostigd met eigen vermogen. In de VNG-uitgave "Houdbare Gemeentefinanciën" is aangegeven dat gemiddeld de solvabiliteitsratio zich begeeft tussen de 30% en 70%. Bij een solvabiliteitsratio tussen 20% en 30% is het matig en bij een percentage van <20% heeft een gemeente zijn bezit te zwaar belast met schuld.

Kengetal grondexploitatie

Met het aandeel grondexploitaties wordt aangeven hoe de boekwaarde van de in exploitatie genomen gronden zich verhoudt tot de totale baten van de gemeente. De norm is maximaal 25%, meer dan 35% is onvoldoende.

Structurele exploitatieruimte

Het financiële kengetal structurele begrotingsruimte geeft aan hoe groot de structurele vrije ruimte is binnen de vastgestelde begroting of rekening en geeft daarmee aan of de gemeente in staat is structurele tegenvallers op te vangen dan wel of er nog ruimte is voor nieuw beleid. De artikel 12 norm is 0,5%, de structurele ruimte is matig als deze tussen de 0,0% en 0,5% ligt.

Belastingcapaciteit

De belastingcapaciteit laat zien hoe de woonlasten zich verhouden ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB, de rioolheffing en de reinigingsheffing voor een woning met gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente. Meer dan 110% is matig, meer dan 130% onvoldoende.

Bevindingen

• De netto schuld quote is toegenomen vanwege aangetrokken en ook weer verstrekte leningen. De netto schuld quote gecorrigeerd voor alle versterkte leningen is voldoende.
• De solvabiliteitsratio stijgt door toenemend eigen vermogen en een afnemend balanstotaal.
• De gemeente heeft relatief veel gefinancierd met vreemd vermogen. Dit is te verklaren gezien het hoge voorzieningenniveau binnen Papendrecht en de recente investeringen hierin. Verder heeft de gemeente veel economische activiteiten (parkeren, sportcentrum en theater) in eigen beheer. Het financieren hiervan met vreemd vermogen is niet ongebruikelijk.
• Het aandeel van de grondexploitatie is ten opzichte van de jaarrekening 2016 en begroting toegenomen. Dit wordt veroorzaakt, doordat grondexploitaties langer doorlopen dan verwacht en het totaal aan opbrengsten in 2017 in vergelijking met 2016 lager is.
• De structurele exploitatieruimte laat een overschot zien.
• De belastingcapaciteit is in 2017 gedaald, wat veroorzaakt wordt door de daling van het tarief voor rioolheffing.

Inleiding

In deze paragraaf wordt aangegeven wat in 2017 gerealiseerd is aan onderhoud in de openbare ruimte en aan gebouwen. De gemeente Papendrecht heeft de beschikking over een groot aantal kapitaalgoederen, zoals wegen, riolering, water, groen, civiele constructies en gebouwen. Al deze kapitaalgoederen dienen zo effectief mogelijk een bijdrage te leveren aan het doel waarvoor zij zijn aangelegd. De gemeente Papendrecht wil haar kapitaalgoederen goed onderhouden en in goede staat houden.

Deze paragraaf geeft de vermeldingswaardige, bijzondere en meerjarige vervangings- en onderhoudswerken aan. Voor alle genoemde onderdelen geldt dat naast deze genoemde inspanning een aanzienlijke inzet wordt gedaan in het reguliere onderhoud in de openbare ruimte en gebouwen. Hierbij valt te denken aan het schoonhouden van onze voorzieningen, het maaien van het gras, het snoeien van de bomen en heesters, het herstellen van schade aan verhardingen, riolen, groen en de afhandeling van meldingen.

De gemeenteraad heeft de integrale "streefkwaliteit" en de financiële middelen in 2015 vastgesteld. Daarnaast zijn verschillende oplossingsrichtingen geformuleerd (zoals omvormen groen, participatie in het groen, etc.) voor behoud van de technische kwaliteit. Met de vaststelling van het kwaliteitsniveau zijn eveneens extra financiële middelen ingezet voor projecten waarbij onderhoudsachterstand is geconstateerd. In 2017 zijn binnen deze beschikbaar gestelde middelen de laatste projecten uitgevoerd. Het gaat hierbij om:  

Asfaltwegen                      Reconstructie Veerweg (nabij Vondelpark)

                                                   Aanbrengen slijtlagen Westeind & Matena.

Civiele kunstwerken    Vervanging 8 civiele kunstwerken.

Wat hebben we gedaan?

Klimaatadaptatie:

In november 2017 is de strategie Klimaatadaptatie door het College vastgesteld. Deze strategie geeft richting aan de wijze om de leefomgeving te verbeteren, de betrokkenheid van de Papendrechters bij hun leefomgeving te vergroten en de biodiversiteit en ecologie te versterken. Grootschalige klimaatadaptieve maatregelen vinden plaats in de investeringsprojecten, zoals de Vincent van Goghlaan e.o. In dit project wordt de (tijdelijke) waterberging opgevangen in de wegfundering, vindt de afstroming van het hemelwater indien mogelijk af naar het groen en vindt herinrichting van de openbare ruimte plaats. In het nieuw op te stellen Gemeentelijk Rioleringsplan voor de periode 2019-2023 worden de klimaat adaptieve maatregelen uit deze strategie opgenomen.

Operatie Steenbreek:

De gemeenteraad heeft op 10 november 2016 de motie 'Tegels eruit Groen erin' aangenomen. In deze motie is gevraagd om een plan uit te werken teneinde deel te nemen aan 'Operatie Steenbreek'. Operatie Steenbreek heeft tot doel burgers te enthousiasmeren hun tuin te vergroenen om zo het negatieve effect op de waterhuishouding, vermindering van de biodiversiteit, toename van het stedelijk hitte-eiland effect en de negatieve gevolgen op de luchtkwaliteit tegen te gaan. Vanaf begin 2017 neemt Papendrecht deel aan 'Operatie Steenbreek'.

Wat hebben we gedaan (uitvoering)?

In 2017 zijn de volgende riool werkzaamheden uitgevoerd waarbij tevens de weg- en groeninrichting zijn verbeterd:

-           Walmolen. Deze werkzaamheden bestaan uit rioolvervanging, waarbij de verharding circa 50 cm is opgehoogd en aansluitend het groen is vervangen.

-           Goudenregenstraat. In november is gestart met de werkzaamheden in de Goudenregenstraat en omgeving. Deze werkzaamheden bestaan uit het vervangen van de riolering, wegen en het groen.

In onderstaande straten zijn riool vervangingswerkzaamheden in voorbereiding genomen:

-           Vincent van Goghlaan

-           Lijsterbeshof

-           Wiardi Beckmanstraat

-           Willem Kloosstraat e.o.

-           Schoorweg

-           Wipmolen

-           Pontonniersweg (in combinatie met reconstructie asfalt)

-           Eksterstraat

-           Oudaenstraat e.o.

Bij de voorbereiding van integrale vervangingsprojecten vindt een inhaalslag plaats.

In 2017 zijn de voorbereidingen gestart van de reconstructieprojecten uit 2018 en 2019.

Reinigen en inspecteren riolering:

In 2017 zijn in grote delen van de wijken Wilgendonk en Oostpolder de riolering gereinigd en geïnspecteerd. In totaal is dit circa 18 km riolering (12% van het totale stelsel). In het transportriool Oostpolder is veel zand geconstateerd. Aan de hand van deze inspecties wordt klein onderhoud uitgevoerd en wordt het vervangingsplan bijgesteld. Bij klein onderhoud worden de scheuren in de buizen gerepareerd en worden obstakels en ingroeiende boomwortels verwijderd. Met plaatselijke reparaties wordt voorkomen dat de riolering vroegtijdig in zijn geheel vervangen moet worden.

Renovatie rioolgemalen:

In 2017 is het hoofdrioolgemaal Rembrandtlaan gedeeltelijk gerenoveerd. Het hoofdgemaal is ook opnieuw gedimensioneerd, waarbij de capaciteit van het gemaal naar beneden is bijgesteld. De 3 pompen en het leidingwerk in de droge kelder zijn vervangen.

Operatie Steenbreek:

In oktober 2017 heeft Operatie Steenbreek Papendrecht deelgenomen aan de Doe Duurzaam Markt. Ambtenaren zijn met bewoners in gesprek gegaan om voorlichting te geven aan Operatie Steenbreek. Met behulp van een klimaattafel gedemonstreerd, waarmee de gevolgen van verstening inzichtelijk worden gemaakt. Tijdens de nationale Week van Ons water stonden extreem weer en wateroverlast centraal. Operatie Steenbreek Papendrecht (ondersteunende organisatie) heeft in het kader van deze week een communicatie actie uitgevoerd door elke dag via de gemeentelijke website en social media een Tip van de dag te delen. Het ging hierbij om tips welke aansluiten bij Operatie Steenbreek.

Wat hebben we gedaan?

In 2017 is het civiel technisch beheerplan 2018-2021 door het college behandeld. Dit ter vervanging van het Wegenplan 2013-2017. Het civiel technisch beheerplan beschrijft naast wegen ook civiele kunstwerken, openbare verlichting, havens, straatmeubilair, verkeersregelinstallaties en de waterbuspontons. Het plan beschrijft hoe, waar, wanneer en tegen welke kosten onderhoud en beheer uitgevoerd wordt om de afgesproken functies en kwaliteit in stand te houden en de leefomgeving aantrekkelijk te houden dan wel te verbeteren. Dit beheerplan wordt voor de integrale (financiële) afweging doorgeleid naar het nieuwe college en gemeenteraad.

In het civiel technisch beheerplan is de Leidraad Inrichting Openbare Ruimte (LIOR) opgenomen. Deze LIOR geeft aan op welke gestandaardiseerde wijze in Papendrecht invulling gegeven wordt aan werkvoorbereiding, uitvoering van werken en onderhoud aan de openbare ruimte. De LIOR maakt inzichtelijk welke kaders de gemeente hanteert en bakent de speelruimte voor alle betrokkenen bij planvorming af. Bovendien wordt rekening gehouden met praktische zaken als toekomstig beheer en onderhoud.

Wat hebben we gedaan (uitvoering)?

Naast het regulier en groot onderhoud zijn vervangingsprojecten uitgevoerd. Een aantal projecten komen voort uit het GRP en worden gecombineerd met de riolering. Deze projecten staan aangegeven bij het onderdeel riolering.

Naast de integrale vervangingsprojecten de volgende asfaltprojecten opgepakt/uitgevoerd:

-           Veerweg (tussen centrum en Rembrandtlaan): Vervanging asfaltconstructie van de rijbaan. Bij deze werkzaamheden is de middenberm 525m2 ten behoeve van Operatie Steenbreek verbreed ten gunste van de groenstructuur, waarbij een bloemrijke vegetatie (Idylle) aangebracht.

-           Platanenlaan: Een gefaseerde vervanging van de asfaltconstructie van de rijbaan, waarbij eveneens de middenberm met 550m2 ten behoeve van Operatie Steenbreek is verbreed ten gunste van de groenstructuur.

Wat hebben we gedaan?

In 2017 is het Groenbeheerplan 2018-2021 door het college vastgesteld. Het groenbeheerplan beschrijft de wijze waarop het beheer en onderhoud van het groen wordt uitgevoerd. Het gaat hierbij om regulier onderhoud, groot onderhoud en om vervanging en omvorming. Uitgangspunt is het bestaande groen te behouden, de (ecologisch) kwaliteit te verbeteren, flora en fauna te stimuleren en een samenhangende groene en blauwe structuur te ontwikkelen.

In samenwerking met een aantal betrokken inwoners zijn de Bomenverordening 2017, de Groene Kaart 2017 en het Handboek Groen 2017 vastgesteld. Deze documenten geven invulling aan het bomenbeleid, met betrekking tot het herplanten van bomen (juiste boom op de juiste plaats), aanwijzing van beschermde bomen en de ontheffingscriteria die horen bij het kapverbod.

Eind 2017 is het Streefbeeldenplan Stedelijk Water door het college vastgesteld. In het Streefbeeldenplan zijn de verschillende functies van het water benoemd (natuurwater, kijkwater en gebruikswater). Deze functies vormen de basis voor het beheer en onderhoud van de watergangen, de oevers en het aangrenzende gras. Waar mogelijk worden oevervegetaties natuurvriendelijk beheerd.

In 2017 is het Kansenprogramma Groen door het College vastgesteld. Met het kansenprogramma worden de ambities, wensen en kansen vanuit het "Groenbeleidsplan 2015-2024" en het " Streefbeeldenplan stedelijk water" samengebracht om tot een gestructureerd en integraal pakket van maatregelen en projecten te komen. De ambitie achter het Kansenprogramma Groen is het onderling verbinden van de bestaande groenstructuren tot een samenhangend netwerk voor recreatie, flora en fauna. Door bestaande structuren te versterken en te verbinden worden de stads- en natuurparken door middel van verbindingszones aan elkaar gekoppeld.

Wat hebben we gedaan (uitvoering)?

Eind 2017 is het jaarlijkse boomveiligheidsonderzoek uitgevoerd. Dit jaar zijn ruim 4.700 bomen beoordeeld, ongeveer een derde van het totale bomenbestand. Deze resultaten worden in 2018 verwerkt in onderhoudsplanningen.

In 2017 is een jaaropdracht Wijkonderhoud opgesteld, waarin een doorontwikkeling heeft plaatsgevonden met betrekking tot het werken op basis van beeldkwaliteit. Aandachtspunt hierbij was de overgang naar milieuvriendelijke onkruidbestrijding. Vanwege de overgang naar deze nieuwe werkmethode is op basis van de opgedane ervaringen de werkmethode voor onkruidbestrijding geëvalueerd en voor 2018 bijgesteld.

Langs de Pontonniersweg is ter hoogte van de Veerdam, een natuurlijke kruidenvegetatie ('idylle') aangelegd. De aanleg en onderhoud van kruidenvegetaties geven samen met milieuvriendelijke onkruidbestrijding invulling aan het bijenconvenant. Deze kruidenvegetaties worden twee maal per jaar gemaaid, waarbij het maaisel wordt afgevoerd (natuurvriendelijk beheer).

Het onderhoud van bermen langs de Veerweg tussen Burgemeester Keijzerweg en de Rembrandtlaan is in het najaar aangepast naar natuurvriendelijk grasbeheer. Ook zijn op deze locatie plaatselijk wilde plantenvegetatie ingezaaid.

Langs de Burgemeester Keijzerweg is het onderhoud van de bermen tussen Park Noordhoekse Wiel en de Veerweg voor een groot deel omgevormd naar natuurvriendelijk beheer. Daarnaast is het maaionderhoud in de bermen tussen de rotondes aan de Zuid- en de Noordkil aangepast naar natuurvriendelijk beheer.

Wat hebben we gedaan?

Groot onderhoud van wegen (elementenverharding) en groen worden gefinancierd uit de reguliere begrotingspost Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR). Het groot onderhoud aan elementenverharding wordt in samenhang met groen uitgevoerd. Deze onderhoudsmaatregelen hebben het doel om de openbare ruimte tussentijds (tussen aanleg en vervanging) te herstellen om zo de functie in stand te houden.

De volgende IBOR werkzaamheden zijn in 2017 uitgevoerd:

Rijbanen:

-           J.R. Thorbeckesingel: Het ophogen en gedeeltelijk herstraten van de rijbaan

-           Randweg: Herstraten rijbaan in verband met losliggende bestrating en zware oneffenheden in het straatwerk.

-           Heidezoom: Grootschalig herstel afwatering in het straatwerk van de rijbaan.

Fietspaden:

-           Ketelweg: gefaseerd herstraten van het fietspad in verband met wateroverlast.

-           Randweg: het herstraten van het fietspad vanwege losliggende tegels.

-           Burgemeester Keijzerweg: herstraten fietspad ter hoogte van park Noord hoekse Wiel vanwege te grote voegen tussen de tegels.

-           Jan Steenlaan: herstraten fietspad ter hoogte van het winkelcentrum Westpolder in verband met voegen en spoorvorming in het straatwerk.

Voetpaden:

-           Burgemeester Keijzerweg thv Westkil: herstraten voetpad in verband met wijde voegen en afschuiving van het straatwerk. Het voetpad is versmalt ten gunste van de naastgelegen groenstrook.

-           Graskarper: Aanleg voetpad in groenstrook in navolging van bewonersparticipatie.

-           Vijzellaan/Wieklaan: herstraten voetpad in verband met ernstige oneffenheden.

-           P. Zandtstraat: ophogen en herstraten van het voetpad, waarbij deels het voetpad is versmalt ten gunste van het aansluitende groenvak.

-           Anjerstraat: herstraten voetpad vanwege grote oneffenheden in het straatwerk.

Wat hebben we gedaan?

In het civiel technisch beheerplan is een technische notitie openbare verlichting opgenomen. Deze notitie gaat in op de toe te passen verlichtingstechniek en LED (en daarmee energiebesparing). Een onderdeel in de notitie is een kwaliteitskaart openbare verlichting. Algemeen beeld hierbij is dat de verlichting voldoet aan haar functie. De kwaliteitskaart openbare verlichting wordt toegepast bij integrale vervangingsprojecten en bij jaarlijkse vervanging van de openbare verlichting.

Voor het regulier onderhoud aan de openbare verlichting heeft Papendrecht een dienstverleningsovereenkomst met Bureau OVL (openbare verlichting). Binnen de regionale samenwerking wordt samengewerkt met tien gemeenten in de Alblasserwaard Vijfheerenlanden. De hoofdtaak is de uitvoering van het administratieve beheer en de centrale aansturing op de uitvoeringswerkzaamheden aan de openbare verlichting.

Ieder jaar vindt de groepsgewijze lampvervanging binnen de openbare verlichting plaats. Dan worden de lampen voor het einde van hun levensduur groepsgewijs vervangen, juist voor het moment dat het uitvalspercentage zal gaan oplopen. Dit is een effectief en levert een kwalitatief betere openbare verlichting op dan wanneer lampen alleen worden vervangen wanneer de lamp is gedoofd vanwege ouderdom. Deze werkzaamheden zijn in de tweede helft van 2017 uitgevoerd en betreft ruim 400 lampen.

In het kader van de groepsgewijze lampvervanging is een pilot uitgevoerd met ombouwen naar LED verlichting. In deze pilot zijn circa 50 armaturen op aan aantal doorgaande wegen (Jacob Catslaan, Pontonniersweg en Edelweisslaan) omgebouwd naar LED verlichting. De pilot krijgt hierbij een vervolg in 2018.

In 2017 heeft een analyse plaatsgevonden over de huidige openbare verlichting. Dit omvat het opstellen van een rapportage over ouderdom, energieverbruik en de te verwachten renovatiekosten, te behalen quick wins in het kader van duurzaamheid en de te verwachten toepasbare ontwikkelingen in de toekomst. Deze analyse is de basis voor het op te stellen vervangingsplan openbare verlichting.

In 2017 zijn 300 armaturen (deels met hoog vermogen) vervangen op o.a. de A.S. Talmastraat, Bosbesplein, Bremhof, Burgemeester Keijzerweg, Dom. Nieuwenhuisstraat, Griendweg, Heidezoom, , Jan Steenlaan, Kalmoesdreef, Randweg, Rietdreef, Standardmolen, Wipmolen en het Zwanenbloemplein. Deze armaturen zijn vervangen voor LED- verlichting. In Papendrecht zijn circa 700 armaturen met LED verlichting aanwezig (ruim 11%).

Wat hebben we gedaan (uitvoering)?

Dit jaar zijn 30 bruggen geïnspecteerd, ook heeft een inspectie plaatsgevonden aan de gemeentelijke geluidsschermen.

Naast de technische visuele inspectie heeft ook nader onderzoek plaatsgevonden aan:

-           Duikerbrug Veerweg, deformatiemeting verzakking constructie

-           23 verkeersbruggen, deformatiemetingen afschuiving landhoofden

-           Keermuren Wipmolen, constructief onderzoek verschuiving keermuur

-           Damwand Kooihaven, constructief onderzoek kadeconstructie

-           Quickscan flora en fauna ter hoogte duikerbrug Veerweg in verband met het verbeteren leefgebieden van de aanwezige flora.

Onderhoudswerkzaamheden aan civiele constructies hebben plaatsgevonden aan:

-           Betonreparatie en verven brugleuning verkeersbrug Duivenstraat

-           Herstellen afgebroken gedeelte keermuur Onderslag in verband met aanrijding

-           Herstel verzakking geluidscherm ter hoogte van de Kluifrotonde, waarbij de oplegging aan de onderzijde is vergroot.

-           Vervangen dekplanken van drie vissteigers bij Vijverpark

-           Herstel twee bruggen bij de P.J. Troelstrastraat, verhogen leuning en herstel houtwerk en onderliggende beschoeiing.

-           Vervangen slijtlaag brugdek J.R Thorbeckesingel

-           Vervangen houten landhoofd verkeersbrug Park Wilgendonk

In 2016 heeft een aanbesteding plaatsgevonden voor vervanging van civiele objecten. In 2017 zijn acht houten fiets- en voetbruggen vervangen, daarnaast is een houten vlonder nabij de P.S. Gerbrandystraat verwijderd.

Conform investeringskrediet zijn houten voetbruggen vervangen in Park Noordhoekse Wiel, Park Oostpolder en de Hazelaarhof. De vlonder bij het Vondelpark is vanwege efficiënter onderhoud omgevormd naar een constructie met damwand.

Wat hebben we gedaan ?

Doelstelling is een openbare ruimte waarin kinderen en jongeren zich kunnen ontwikkelen tot jongvolwassenen, die later op een positieve manier invulling kunnen geven aan hun eigen leven en een bijdrage kunnen leveren aan de gemeenschap. Er is gewerkt aan veilige speelplekken met speelwaarde die is afgestemd op de behoefte van de kinderen in de directe omgeving.

Wat hebben we gedaan (uitvoering)?

Er zijn in 2017 speelplekken verbeterd in De Boegspriet, Giebelhof, Zeeuwse Schouw, Troelstrastraat Alfred Nobelstraat, Kamerlingh Onneslaan en de Stellingmolen. Op de plaatsen waar speeltoestellen zijn vervangen, zijn kinderen betrokken geweest bij de keuze voor het te vervangen speeltoestel.

Wat hebben we gedaan (uitvoering)?

In 2017 is de meerjarenplanning baggeren vijvers & watergangen herzien. Conform het onderhoudsplan baggeren vijvers & watergangen zijn de watergangen rondom de begraafplaats gebaggerd. Deze werkzaamheden hebben een doorloop in 2018, vanwege een langere onderzoektijd door PFOA in de bagger.

In 2017 is onderhoud en vervanging van beschoeiingen langs de watergangen Nachtegaalstraat, Grondmolen, Edelweisslaan, Rubensstraat, Veerweg, Weteringsingel, oever Zwaluwrand en Park Nieuwland uitgevoerd.

Op basis van een uitgevoerde inventarisatie zijn vier duikers hersteld waarbij de uiteinden waren beschadigd, en daardoor niet meer functioneerde. Aansluitend zijn circa 15 duikers gereinigd omdat deze waren dichtgeslibd.

Waterbuspontons

Wat hebben we gedaan (uitvoering)?

Het onderhoud waterbuspontons vindt plaats in samenwerking met de Drechtsteden. In 2017 heeft plaatselijk herstel van de coating plaatsgevonden aan de drie waterbuspontons.

Wat hebben we gedaan? (uitvoering)?

In 2017 zijn grootschalige baggerwerkzaamheden uitgevoerd in de Schaarhaven, Kooihaven en bij de ingang van de Ketelhaven. Dit is uitgevoerd met behulp van een regionaal bestek in samenwerking met Dordrecht en Zwijndrecht. Ter hoogte van de Ketelhaven is de waterkering aangevuld met stortstenen ter bescherming van het dijktalud.

Wat hebben we gedaan?

In de gemeente Papendrecht zijn 35 panden beschikbaar voor maatschappelijke doeleinden en sportactiviteiten. Ook worden vijf woningen, die in eigendom van onze gemeente zijn, verhuurd. Per pand wordt uitvoering gegeven aan het opgestelde beleid maatschappelijke accommodaties, waarbij één van de uitgangspunten is om kostendekkend te verhuren. Periodiek vindt analyse plaats op de exploitatiebegroting van het betreffende pand.

In 2017 hebben de onderstaande ontwikkelingen plaatsgevonden:

• Het pand Westeind 130 (voormalig school de Dijk) is omgezet van de functie maatschappelijk vastgoed naar wonen. Planontwikkeling om tot uitgifte te komen is gestart.
• De Voedselbank heeft het pand Westeind 202 (bouwkundig en technische afgeschreven) verlaten en huurt niet meer (om niet) bij de gemeente.
• Voorbereidingen zijn getroffen om gebouw de Boeieraak om te vormen tot een multifunctionele accommodatie voor meerdere gebruikers, waaronder jeugd- en jongerenwerk. Het college heeft hiervoor een voorstel aan de raad aangeboden. Besluitvorming in de raad en realisatie vindt na betrekken van omwonenden plaats in 2018.
• In 2017 is integraal gekeken naar de kansen en mogelijkheden van het maatschappelijk vastgoed bestand. Dit heeft als doel het niet rendabel gebruik (zowel economisch als op het gebied van duurzaamheid) terug te brengen en panden af te stoten voor (her)ontwikkeling, zoals bijvoorbeeld woningbouw.

Wat hebben we gedaan (uitvoering)?

Parkeergarage De Meent

Gecoate vloer

Op basis van een schouwronde zijn in 2017 in de parkeergarage plaatselijke herstelwerkzaamheden zijn uitgevoerd, bestaande uit het aanbrengen gele zebravlakken op de nieuwe beschermlaag en bovenbordes hoofdingang parkeergarage. Ook zijn de opstaande betonranden in de parkeergarage voorzien van een nieuwe zwart/wit markering. Om de overlast voor bezoekers en bewoners tot een minimum te bepreken, is het herstel zoveel mogelijk buiten de openingstijden (weekend) uitgevoerd.

Camerabewakingssysteem

In 2017 heeft een upgrade plaatsgevonden van de bestaande camerabewakingsinstallatie (CCTV-installatie) in de parkeergarage. Hierbij is de camerabewakingsinstallatie onderzocht en hebben de nodige herstelwerkzaamheden en aanpassingen plaatsgevonden om de kwaliteit van de installatie, kwaliteit van de camerabeelden te verbeteren.

Parkeergarage De Overtoom

Diverse herstelwerk-onderhoud

Aan de hand van een schouwronde zijn slijtages aan de markeringen / belijningen, voegafdichtingen, afdekslabben en schilderwerk kozijnhout buitenzijden trappenhuizen geconstateerd. Voor deze onderdelen zijn in 2017 de noodzakelijke (plaatselijke) reparaties uitgevoerd. Om de overlast voor bezoekers en bewoners tot een minimum te bepreken, is het herstel zoveel mogelijk buiten de openingstijden (weekend) uitgevoerd.

Wat hebben we gedaan (uitvoering) ?

In 2017 zijn zeven elektrische laadpalen in de openbare ruimte geplaatst. Inmiddels staan 32 elektrische laadpalen in de openbare ruimte, daarnaast staan in beide parkeergarages ieder twee elektrische laadpunten.

In deze paragraaf wordt verantwoording afgelegd over de uitvoering van het beleid op het gebied van treasury. Hierbij wordt ingegaan op de manier waarop de gemeente met het aantrekken en uitzetten van geldmiddelen, zowel op korte als op langere termijn, is omgegaan. Tevens worden de risico’s in beeld gebracht en eventuele genomen maatregelen om deze risico’s te beheersen vermeld.

De advisering over en de uitvoering van de gemeentelijke financieringstaken wordt verzorgd vanuit het Servicecentrum Drechtsteden (SCD). Besluitvorming over de financiering blijft bij de gemeente behalve als deze  specifiek gemandateerd is. De toedeling van bevoegdheden (wie autoriseert, wie voert uit ?) is vastgelegd in het gemeentelijke Financieringsstatuut. Conform de in het Financieringsstatuut opgenomen bepalingen heeft gedurende 2017 regelmatig ambtelijk voortgangsoverleg plaatsgevonden tussen gemeente en het SCD over de uitvoering van de financieringsfunctie. In dit overleg is  één van de belangrijkste gespreksonderwerpen  de liquiditeitenplanning met een planperiode van vijf jaar. Het doel van deze planning is om zicht te krijgen op de meerjarige financieringsbehoefte en dan speciaal  in de kasstromen die voortvloeien uit  gemeentelijke grondexploitaties en het investeringsplan.

Economische ontwikkelingen

De renteontwikkelingen in 2017 waren  redelijk stabiel. Het gehele jaar bewoog de 10-jaars Interest Rate Swaps (IRS) tarieven zich tussen de 0,6% en 1,0%. Inmiddels lijkt de de weg naar een wat structureel hoger niveau te zijn ingeslagen, maar in absolute termen is de lange rente nog steeds laag. . De rente op de geldmarkt was als gevolg van  ECB-maatregelen zeer constant.

Onder de huidige marktomstandigheden blijft het uitgangspunt bij het aantrekken van vermogen, de kasgeldlimiet optimaal te benutten en kort te financieren. De financieringsfunctie van de gemeente dient uitsluitend de publieke taak. Zij voert een prudent beleid binnen de kaders die zijn gesteld in de Wet financiering decentrale overheden (Wet fido).

De ontwikkeling van de rente gedurende 2017 kan als volgt worden weergegeven:

Bedacht moet wel worden dat, als een langlopende lening daadwerkelijk wordt opgenomen, er  een opslag geldt bovenop het IRS-tarief zoals hierboven weergegeven. Voor een 10-jaars lening bedroeg dit eind 2017 circa 0,15 procentpunt.

Wettelijke ontwikkelingen

In 2017 is het vernieuwde BBV van kracht geworden. De belangrijkste wijzigingen betreffen de berekening van het renteomslag percentage, de toe te rekenen rente aan grondexploitaties en het toerekenen van rente aan de nieuwe taakvelden.

In het najaar van 2016  heeft het Agentschap van het Ministerie van Financiën een enquête uitgezet over het gebruik en ervaringen met schatkistbankieren. De in 2017 gepubliceerde resultaten zullen worden betrokken in de ministeriële beleidsdoorlichting schatkistbankieren die voor 2018 gepland staat. Deze beleidsdoorlichting zal ook worden gebruikt als input voor de evaluatie van de wijziging van de wet Fido in december 2013, waarbij het verplichte schatkistbankieren is ingevoerd.

De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is huisbankier van de gemeente Papendrecht. Naast de BNG houdt de gemeente rekeningen aan bij de ING en Rabobank.

De belangrijkste financiële risico’s bij de uitvoering van het treasurybeleid zijn de kasgeldlimiet, de renterisico’s en de kredietrisico’s.

Kasgeldlimiet

De kasgeldlimiet is het bedrag dat de gemeente per jaar maximaal met kort geld mag financieren. Volgens de Wet fido bedraagt deze limiet 8,5% van het totaal van de exploitatiebegroting. Gezien de omvang van de begroting 2017 (€ 81,8 miljoen) betekende dit dat de gemeente Papendrecht haar financiële huishouding voor maximaal € 7,0 miljoen met kort geld mocht financieren. In onderstaande tabel is het verloop van de gemeentelijke kortlopende middelen in 2017 ten opzichte van de kasgeldlimiet weergegeven. Uit deze tabel blijkt dat de gemeente Papendrecht de eerste twee kwartalen de kasgeldlimiet heeft overschreden. Door het aantrekken van twee langlopende leningen per 30 juni 2017, is de gemeente in het derde en vierde kwartaal binnen de grens van de kasgeldlimiet gebleven.

Tabel 1: Verloop kasgeldlimiet 2017

In 2017 zijn elf kasgeldleningen opgenomen, met een hoofdsom variërend van € 6 miljoen tot € 39 miljoen. Deze kasgeldleningen hadden allemaal een negatieve rente. Over 2017 is een hierdoor een bedrag van circa € 82.000 ontvangen.

Renterisiconorm

De renterisiconorm heeft tot doel om binnen de portefeuille aan langlopende leningen een overmatige afhankelijkheid van de rente in een zeker jaar te voorkomen. Om dat te bereiken mag het totaal aan renteherzieningen en aflossingen op grond van deze norm niet meer dan 20% zijn van het begrotingstotaal. In 2017 bedroeg de renterisiconorm van de gemeente Papendrecht € 16,4 miljoen. Uit onderstaande berekening blijkt dat de gemeente Papendrecht in 2017 ruim binnen de renterisiconorm is gebleven.