De gemeente Papendrecht richt de blik op de komende vier jaren. De Programmabegroting 2019 is gemaakt met de inhoud van het Coalitieakkoord 'Zichtbaar nabij!' als basis. De begroting is net zoals het coalitieakkoord ingedeeld volgens de taakvelden van het BBV. Voordelen daarvan zijn vergelijkbaarheid met andere gemeenten, duidelijkheid over bestuurlijke autorisaties en uniformiteit in de informatievoorziening. De begroting is ook voor het eerst volledig AVG bestendig doordat, met uitzondering van het opstartscherm van de app, alleen iconen zijn opgenomen. Ook daar is aansluiting gezocht bij het coalitieakkoord.
Op macroniveau gaat het goed met de economie. De vooruitzichten zijn onveranderd positief. De verwachting is dat zowel in 2018 als in 2019 de economische groei een kleine 3% zal zijn. Wel verwacht het CBS dat de groeipiek over het toppunt heen is. De inflatie stijgt weer. De verwachting voor 2019 is een inflatie van 2,3%. Risico's zijn de Brexit en de politieke ontwikkelingen in Italië. Ook de dreigende handelsconflicten brengen risico's met zich mee. Desondanks zien de ontwikkelingen er goed uit. We zien dit ook in het lage werkloosheidspercentage, waarvan de verwachting is dat dit daalt naar 3,4% volgend jaar. Dit werkt positief door in de financiële ruimte van het rijk, en daarmee ook in onze financiële ruimte. We zien over de hele planperiode een positief begrotingssaldo.
| Jaar | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
| Begrotingssaldo | 551.000 | 305.000 | 293.000 | 372.000 |
Wel zijn er risico's die, omdat de financiële omvang op dit moment niet bekend is, niet financieel zijn vertaald. Deze zijn opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing.
Het resultaat van het jaar 2019 is voordelig. Dit geeft ons ruimte om te starten met het uitwerken van bestuurlijke prioriteiten, de ontwikkellijnen (zie hierna) en het doorlichten van de organisatie. Wij zien hier echter een spanning tussen de kwetsbare organisatie, het invulling geven aan het coalitieakkoord en het tegelijkertijd willen aanpassen van de aansturing. Het is belangrijk om de organisatie eerst op orde te hebben voordat de programma’s actief worden opgepakt. Daarom start het doorlichtingsproces al in 2018, doorlopend in 2019 (vertalen van de uitkomsten van de doorlichting). Na de doorlichting wordt "het net" opgehaald. Alleen met de basis op orde kunnen we uitvoering geven aan de programmalijnen. Het uitgangspunt is om medio 2019 gesteld te staan, zodat we kunnen spreken van een robuuste organisatie.
Wij zetten in op de programmalijnen. Bij de kaderbrief in 2019 zijn de programma’s voldoende uitgelijnd zodat een integrale afweging tussen de uitvoering van het coalitieakkoord en de noodzakelijke kwaliteitsimpuls van de organisatie goed kan plaatsvinden. De verandering van de aansturing van de organisatie zal vanuit het HRM perspectief begeleiding vragen. Wij pakken het voorgaande zoveel als mogelijk met de eigen organisatie op, maar zijn hier wel realistisch in. De beschikbare capaciteit en specifieke kennis in de organisatie is hiervoor niet op alle onderdelen toereikend. Waar nodig zal extra ondersteuning of expertise worden ingezet.
Het is van groot belang om speelruimte te hebben om vooral de bestuurlijke prioriteiten voldoende aandacht te kunnen geven op basis van een robuuste organisatie. Het gaat om een bedrag van
€ 450.000. Zonder alles exact langs een meetlat te kunnen leggen is het bedrag op hoofdlijnen toegedeeld aan bestedingsdoelen. Het gaat dan om € 100.000 voor de uitwerking van de doorlichting van de organisatie, € 100.000 voor het robuust maken van de organisatie daarna, € 100.000 voor het uitvoeren van (participatie)pilots en € 150.000 voor bestuurlijke prioriteiten in het uitvoeringsprogramma.
Naast de eerder genoemde aanwendingsrichtingen is bestuurlijke inzet op de volgende onderwerpen in het jaar 2019 relevant (nadere duiding van het voorgaande):
- Ontwikkelingen in het sociaal domein (deels buiten onze invloedsfeer en deels daarbinnen) waarbij gedacht kan worden aan de uitvoering van de motie Jong Volwassenen, het Odensehuis, veranderingen in de wmo en extra inzet Sterk Papendrecht.
- Evenementen. In het coalitieakkoord is het zomerfeest genoemd, maar ook andere evenementen als de schaatsbaan en Music, Art & Lemonade hebben een verbindende functie.
- Participatie. In de ontwikkellijnen zal veel aandacht zijn voor participatie. Dit vereist op onderdelen extra inzet van middelen.
- Groen en groenonderhoud. Het uitvoeren van de afspraken over het stoppen van klepelen vraagt extra inzet van middelen.
- Impuls voor stadsecologie. Gedacht wordt aan de inzet van experts en daar waar nodig uitvoeren van pilots. Dit vraagt om een extra inzet van middelen.
- Duurzaamheid en energietransitie. Getracht wordt dit vanuit de lopende middelen te financieren, maar extra impulsen worden niet uitgesloten.
- Gevolgen doorlichting organisatie. Als gevolg van de doorlichting zullen in het licht van bestuurlijke ambities zeker voorstellen worden gedaan waar inzet wordt geïntensiveerd en waar het minder kan. De doorvoering van deze veranderingen kost tijd, maar vraagt ook om middelen.
Ten aanzien van de middelen is verder relevant dat ook in de jaren 2020 en daarna € 300.000 aan financiële ruimte beschikbaar is voor de bestuurlijke prioriteiten. Dat kan dan ook gebruikt worden voor de verdere invulling van de ontwikkellijnen in meer structurele zin. Tevens is ieder jaar € 100.000 beschikbaar voor nieuw beleid.
Inhoudelijke speerpunten
De minste aandacht gaat normaliter uit naar het going concern. Daar zetten we echter wel de meeste uren op in. Veel aandacht gaat uit naar prioritaire thema's. Dit zijn vaak ontwikkelingen of nieuwe onderwerpen voor de gemeente. Denk bijvoorbeeld aan de voorbereidingen om de Omgevingswet en maken van een omgevingsvisie. Dit heeft effecten voor alle gemeentelijke onderdelen en vraagt veel vernieuwing van onze participatie inzichten.
Vanuit het coalitieakkoord zijn feitelijk zes programmalijnen benoemd. Daar is de programmalijn organisatieontwikkeling aan toegevoegd. Organisatieontwikkeling is van belang om de andere zes lijnen te laten slagen. In veel gevallen is een andere organisatie, ander gedrag en een andere inzet van medewerkers nodig om de lijnen succesvol verder te brengen. Het gaat dan om de volgende programmalijnen:
|
Een groen Papendrecht
|
|
Een duurzaam Papendrecht
|
|
Zorg voor de kwetsbaren
|
|
Participatie: communicatie met en betrokkenheid van inwoners
|
|
Verbeteren lokaal ondernemersklimaat
|
|
Sterk in de Drechtsteden en de regio
|
|
Organisatieontwikkeling
|
Met toepassing van vernieuwende methoden en technieken werken we de programmalijnen uit (beschrijving, speerpunten en te behalen resultaten), waarbij de start van de uitvoering begin 2019 plaatsvindt. Gezien het koepelkarakter van de lijnen is de uitvoering gedurende de gehele coalitieperiode voorzien.
De ontwikkellijnen worden als volgt getypeerd:
Groen Papendrecht
Papendrecht is een groene gemeente, die we graag groen houden. We onderzoeken waar we het groen kunnen versterken en verbeteren. We vernieuwen waar kan en moet. De kwaliteit van het groen zal altijd meewegen in onze beslissingen.
Duurzaam Papendrecht
Bij de verschillende onderdelen van dit coalitieakkoord vullen we het begrip duurzaamheid verder in. Papendrecht is en wordt meer en meer een duurzame gemeente. Op dit terrein willen we echt stevig vooruit. Als gemeente geven wij zelf het goede voorbeeld.
Zorg voor kwetsbaren
Wij besteden aandacht aan die mensen, groepen of instellingen die steun nodig hebben. We vullen dat breed in, maar proberen ook focus aan te brengen. Denk bijvoorbeeld aan jongeren, ouderen, onderwijs, werk, mensen met problematische schulden, statushouders en woningzoekenden. We vragen inzet van hen waar dat mogelijk is en wij helpen waar nodig en waar dat kan.
Participatie
Wij communiceren over verbeteringen en veranderingen in de samenleving. Snel en duidelijk beantwoorden we vragen. We gaan de wijken in en door dicht bij de mensen te staan kennen we de vraagstukken die daar spelen. We nodigen mensen ook actief uit om mee te doen, mee te denken en te participeren. Wijkgericht werken is belangrijk. We hebben een luisterend oor voor iedereen en stellen ons positief ondersteunend op.
Verbeteren lokaal ondernemersklimaat
Wij faciliteren lokale ondernemers. Dat doen we bijvoorbeeld door één duidelijk ondernemersloket te bieden. Als gemeente denken we écht mee. In mogelijkheden. Ook onderzoeken we hoe we lokale ondernemers bij inkoop en aanbestedingen voorrang kunnen geven. Dat geldt zeker voor die ondernemers die maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaam investeren.
Sterk in de regio
Ons uitgangspunt is dat we lokaal doen wat lokaal kan. In deze complexe samenleving kunnen we echter niet alles alleen. Daarom werken we samen in de Drechtsteden en in de regio (denk bijvoorbeeld aan de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid, Alblasserwaard-Vijfheerenlanden et cetera). Op de gebieden van economie, bereikbaarheid en onderwijs versterken we elkaar binnen de regio. Het behoud van onze eigen identiteit en zelfstandigheid is daarbij een harde voorwaarde. Samenwerken moet voordelen bieden als het gaat om de efficiënte uitvoering van werkzaamheden, vermindering van kwetsbaarheid, maar bijvoorbeeld ook op het gebied van lobbymogelijkheden.
Indicatoren
Eerder is met gemeenteraadsleden van gedachten gewisseld over het omgaan met indicatoren. De lijn uit en uitkomsten van dat gesprek zijn via een raadsinformatiebrief gedeeld met de gemeenteraad. Op grond daarvan heeft het Onderzoekscentrum Drechtsteden aanvullend onderzoek verricht. Veel vraagtekens voor Papendrecht bij 'waar-staat-je-gemeente?' zijn met de onderzoeksresultaten ingevuld. Volgens afspraak met uitzondering van de onderdelen betreffende de ondernemers.
Via de VNG-site kunnen de cijfers van Papendrecht worden gevonden. De site maakt een vergelijking op veel niveaus mogelijk. Een nieuwe toevoeging is de score van Papendrecht op de in het coalitieakkoord genoemde Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Dit overzicht is hierna opgenomen.